در شرایط فعلی چه کاری می‌توانیم بکنیم؟

به تعبیر دیگر به‌جای نق زدن و منفی‌بافی که این روزها از زمین و آسمان می‌بارد و البته قابل سرزنش هم نیست، در دایره نفوذ خود چه کنشی می‌توانیم داشته باشیم تا «حال» خودمان و دیگران «کمی» بهتر شود؟ نزدیک به ۲ ساعت گفتگو در این زمینه صورت گرفت (ضمن اینکه چنین گفتگوهایی در جمع‌های دوستانه و خانوادگی، می‌تواند بسیار مفیدتر و راهگشاتر از اعلام متوالی قیمت دلار و سکه با مراجعه به گوشی‌های همراه باشد) موارد زیر توسط دوستان مطرح گردید:

۱⃣ سبد اقتصادی خانواده خود را در جهت کاستن فرهنگ مصرف‌گرایی، مورد بازبینی قرار دهیم.
مثال ۱: اگر الآن پیراهن، کفش، مانتو … به‌اندازه رفع نیازهای معمول خود در اختیار داریم، دلیلی ندارد برای ارضاء روحیه تنوع‌طلبی خود اقدام به خرید این اقلام کنیم.
مثال ۲: خریدهای اقلام خوراکی را به موارد ضروری کاهش دهیم. دلیلی ندارد که همواره در یخچال ما میوه‌هایی مانند هلو و گلابی و شلیل و … وجود داشته باشد.
مثال ۳: استفاده از وسیله نقلیه شخصی را تا حد امکان کاهش دهیم.
مثال ۴: تشریفات و پذیرایی‌ها را در دورهمی‌ها و میهمانی‌های خانوادگی و دوستانه کاهش دهیم.

۲⃣ از «خود خوار انگاری» به‌شدت اجتناب کنیم. در شرایط موجود تکرار این عبارت که «ما ایرانی‌ها …» و بعد مجموعه‌ای از جملات و عبارات تحقیرآمیز را آوردن، سمی مهلک و جانکاه است و ریشه در ناآگاهی و جهل نسبت به تاریخ و هویت ایرانی دارد. تلاش کنیم بخصوص در مواجهه با جوانان دستکم به این انگاره نادرست دامن نزنیم.

۳⃣ مهر بورزیم و همدلی کنیم. این مهرورزی می‌تواند در محیط خانواده، کار، صف اتوبوس، مترو، تاکسی یا هر مکان خصوصی یا عمومی انجام گیرد. اگر راننده تاکسی بدخلق و عصبانی است و با ما تندی می‌کند، به‌جای مقابله‌به‌مثل با آرامش با او سخن بگوییم. بگوییم شرایطش را درک می‌کنیم، از خانواده‌اش بپرسیم و بگذاریم احساس کند، ما هم «مثل» او هستیم. باور کنید جامعه امروز ما بیش از هر زمانی به مهرورزی محتاج است.

۴⃣ دانش و آگاهی خود نسبت به تاریخ و هویت ایرانی را افزایش دهیم. در دام گزاره‌های شبه علمی فضای مجازی که اغلب بدون منابع موثق نشر می‌یابد نیفتیم. تا از صحت یک گزارش اطمینان نیافته‌ایم آن را بازنشر نکنیم. بخوانیم، بخوانیم و بخوانیم و دیگران را به خواندن دعوت کنیم. می‌توان به این منظور گروه‌های کوچک کتاب‌خوانی در فضای خانواده، دوستان، یا محیط کار ایجاد کرد.

۵⃣ مطالبه‌گر باشیم. این مطالبه‌گری می‌تواند از محیط کارمان آغاز گردد. بی‌تفاوتی و بی‌خبری دردی را از ما دوا نمی‌کند.

۶⃣ سعی کنیم در حوزه مسئولیت خود بهترین عملکرد را داشته باشیم. جامعه ایران از «ایرانیان» تشکیل یافته است. اگر همه «ایرانیان» در حوزه مسئولیت خود بهترین عملکرد را داشته باشند، لاجرم ایرانی بهتر خواهیم داشت. اینکه مسئولین فاسدند، یا نظام اداری فاسد و ناکارآمد است، بهانه قابل قبولی برای عدم مسئولیت‌پذیری ما در دایره نفوذمان نیست.

۷⃣ از انسان‌های «گوشت و پوست و خون‌دار» غافل نباشیم. با رعایت موارد ذکرشده در بند اول، می‌توانیم بیشتر به «هم‌وطنانی» بیندیشیم که اصولاً یخچالی ندارند که بتوانند در آن میوه‌ای بگذارند. همه ما کمپین‌هایی را در اطراف خود می‌شناسیم که می‌توانیم با اطمینان خاطر به آن‌ها کمک کنیم تا برخی از انسان‌های «گوشت و پوست و خون‌دار» رنج کمتری ببرند و کمی، فقط کمی شادتر باشند.

۸⃣ فراموش نکنیم، ایران‌زمین، شرایطی بسیار دشوارتر و تلخ‌تر از این زمان را در طول تاریخ تجربه کرده است و همواره ققنوس‌وار از خاکستر سر برآورده است. «دل» همدیگر را خالی نکنیم، ایران و ایرانی این بار نیز از این تجربه تاریخی سربلند بیرون خواهد آمد.

@jamea_ravan_mohitesabz